Santa Monica

De vijfde L.A.-thriller.

Uitgeverij Houtekiet, voorjaar 2013

In de stijl van Tarantino, The Sopranos en Elmore Leonard

WINNAAR HERCULE POIROTPRIJS 2013

LONGLIST DIAMANTEN KOGEL 2013

1976, Santa Monica. Jack Spark laat als buitenwipper geen enkele lastige klant binnen, maar zelf sluit hij een pact met slotenmaakster Monica Gucci om op rooftocht te kunnen gaan. Monica brengt de sloten aan en geeft hem de sleutels.

Jacks ex-baas Fats Foley wil ook ‘binnen’ zijn en heeft zijn zinnen gezet op het fortuin van Randy Wells, mormoon en eigenaar van drie vrouwen die hij Randy’s Angels noemt. Randy is schatrijk en staat bekend als ‘de Heler’, maar de slechtste geest van allen is Randy zelf want alles is in scène gezet.

Jack en Monica vormen een gouden duo, tot ze een deur te veel openen, die van Randy…

 

Recensie Knack

Bavo Dhooge: de meest Amerikaanse thrillerauteur van Vlaanderen.

Lukas De Vos las 'Santa Monica' vanop het terras in Nice en was verbluft door de filmische kwaliteiten van deze thriller die schreeuwt om een verfilming.

Niemand wist het beter dan DAF de Sade. 'Justine ou les Malheurs de la Vertu' (1791). Deugd baart uitsluitend rampspoed, goedheid zelfbegoocheling. Dhooghe is zijn luchtiger secondant. Dhooghe is én libertair én de meest Amerikaanse thrillerauteur van Vlaanderen, de Hugo Raes van het hard boiled genre. Hij schrijft (en als ik hem mag geloven schrapt ook) aan een verschroeiend tempo. Maar wel in de maat en met diepgang.

Scène. Ik zit hier vanop mijn terras te staren naar de groengrijze ribbelstroken van de Middellandse Zee tussen Argeles en Collioure. Niet de plek om 'Santa Monica' te lezen, een groter contrast dan met de zee van de Russische maffia in Nizza is nauwelijks voorstelbaar. Daar de groothertogelijke, protserige jachten, een gruwel voor de Italiaanse bevrijder Garibaldi die in het hoekhuis aan de haven geboren werd. Hier hooguit een rode kustwachter die voorbijdeint, in gelukkige vergetelheid dat iets verderop, in Banyuls, Walter Benjamin zijn slopende bergtocht naar Portbou in vrij Spanje aanvatte - vergeefse moeite, kort daarna pleegde hij zelfmoord. Daar opbod van poenigheid, hier amper een opgeschroefde versie van Blankenberge.

Zinderen als zwaluwen

Ik schets maar het contrast tussen de malheuren van zielegrootheid en la prospérité du vice. Dhooghe heeft de amoraliteit van het richtingloze bestaan helemaal in de vingers. Hij voelt de niets ontziende inhaligheid van het Amerikaanse contrat social tot in verzenen aan. Dhooghes Los Angeles thrillers zinderen als zwaluwen op een telefoondraad, zo symbiotisch is de monomane zucht naar winst versmolten met een aberrant, in Sades voetspoor omgekeerd gevoel voor immanente gerechtvaardigdheid.

'Santa Monica' is een variatie op de film 'Repo Man', de cultfilm van Alex Cox uit 1984, waarin een jonge punker uit de middenklasse verzeild geraakt in de diefstal van een wel hoogst bevreemdende wagen als schulddelging van een onwillige onvermogende - dat is ook het thema van deze even krasrijke als komische SF-thriller: "repossession", opnieuw in bezit nemen van wat schuldenaars zich onrechtmatig hebben toegeëigend en niet kunnen terugbetalen.

De toeëigenaar van Dhooghe doet hetzelfde. Jack Spark, een verveelde en aan lager wal geraakte Vietnamveteraan, krijgt als buitenwipper (helaas heeft de Hollandse correktor dat alweer omgezet in het dwaze "uitsmijter") bonje met zijn baas. Omdat hij zijn werk naar behoren doet en niemand binnenlaat zonder pasje. Alleen zit hij daardoor opgescheept met een jonge zwarte, die vanuit een limo aan de deur wordt doodgeschoten. Tot woede van zijn baas, Fats Foley, die hem nogal bars de levieten leest: "Ik wil je smoel hier niet meer zien. Ik wil dat je stript. Je laat je spullen hier achter bij de ingang. Het pak, de das, de zonnebril, het oortje. En ik wil dat die smeris erop toeziet dat je niets meeneemt" (blz. 34). Geen uniform, geen loon. Maar wel een sleutel die de zieltogende Afro hem laat meegraaien. "Ze blies haar laatste adem uit en daar zat Jack dan, met één hand in de zak van een dode dame, alsof hij haar dood had gevingerd" (blz. 25). Die sleutel wordt de sleutel tot het verhaal.

Denkend aan Elmore Leonard

Ik haal twee korte citaten aan, omdat ik op dit eigenste ogenblik overmand word door de dood van Elmore Leonard. De man die ooit zei: gebruik nooit een ander werkwoord dan zeggen in een dialoog, schuw elkeNatureingang, beschrijf je personages nooit in detail, en laat alle bladzijden weg die je lezers sowieso gaan overslaan. Het zijn vuistregels die Dhooghe onverkort toepast, al beweert hij zelf dat hij bij Hemingway in de leer is gegaan. In zijn beknoptheid en visuele suggestie doet hij ook zijn filmopleiding alle eer aan, de vergelijking met 'Repo Man' ligt dan ook voor de hand. De luchtigheid waarmee misdaad tussen de ochtendboterham wordt gelegd, is in de hele S-serie van Dhooghe trouwens een waarmerk. Hij deelt die relativering-in-de-overdrijving met Mickey Spillane, de schepper van Mike Hammer (alweer een oorlogsveteraan), die ooit begonnen was als scenarist voor stripverhalen, voor comics.

Uiteraard wordt Foley het uitgelezen slachtoffer om van hem terug te pakken wat wettig gezien Sparks eigendom is. Zijn achterstallig loon, of het equiivalent daarvan. Om als repo-man te kunnen werken, moet hij natuurlijk het slot van diens flat forceren, en hoe kun je dat beter doen dan met een smoesje een slotenmaker te laten komen ? Blijkt het een slotenmaakster te zijn. Blijkt dat Monica (zeg maar Mon; Santa Monica verwijst dan meteen naar stad én medehoofdpersoon) wel in is voor een geintje meer of minder. Inbraken bij onbekenden waarbij simpele dingen worden geroofd, een duur uurwerk, een diamantje, een sieraad, iets onopvallends dus. En waarbij de sponde, de bar en het bubbelbad met graagte worden gedeeld. Klap op de vuurpijl, en ultiem doel van het getalenteerde duo wordt de uitkleding van the all-American hero, Randy Wells.

Verfilming gevraagd

De meest lucratieve manier om in Californië snel rijk te worden, is door een sekte te leiden. Wells heeft dat perfekt begrepen. Begonnen als heavy metal psychedelicus, rook hij meteen zijn kans als lid van de Mormonen. "Waarom nog tijd verdoen aan groupies als je zomaar drie of vier vrouwen kon hebben ? (...) Randy was een rocker. Je kon hem niet zomaar in toom houden" (blz. 83). En dus, ondanks de wijze raad van de ouderlingen, trouwde hij twee dagen later voor de tweede keer. En een derde keer. "En het leuke was, hij hoefde niet eens te scheiden". Al snel leerde hij goedgelovigen door handoplegging (en in ruil voor wat pecunia of gisten) te genezen. De opmars van "de Heler" was onstuitbaar, want "hij leerde dat er een Profeet of Leider aan het hoofd van de kerk stond". Kassa kassa. Het fortuin stroomt naar zijn bungalows, al ontkent hij stug rijk te zijn. Enig probleem worden zijn drie vrouwen, Trudy, Ruby en Lucy, drie hellevegen die hij liefkozend (en enigszins bedremmeld) "de feeks, het kreng en het misbaksel" noemt, de blonde, de zwarte en de oosterse. Die helaas liever zijn centen dan zijn piemel zien. Door ze handig tegen elkaar op te zetten brengt hij zijn rijkdom wel in veiligheid, maar plaveit hij tegelijk de brede roetsjbaan naar zijn ondergang. Sparks sleutel opent daarbij alle deuren.

Vanzelfsprekend als plot in al zijn eenvoud. Met een teaser er bovenop: waarom laat Spark niemand, zelfs Mon niet, binnen in zijn eigen flat ? Houdt hij wat verborgen ? Is het de drempel naar een happy end ? Of houdt Dhooghe gewoon de lezer voor het lapje ? Zeker is dat hij een niet eens te bewerken, speelbaar filmscenario heeft uitgewerkt, gevatte dialogen en archetypische personages en bloederige akties en cliffhangers en filmische tongue-in-cheek verwijzingen inkluis. Waar wachten Erik Van Looy of Jan Verheyen, of zelfs Rob Van Eyck op, om onmiddellijk achter de kamera te gaan staan ? Ik zal het eerste kaartje kopen voor de première in de Sundance Cinema's op Sunset Strip. Een beter lokatie op de neg van wetteloosheid, drankvermogen en gokgenoegen is nergens te vinden. Laat het u gezegd zijn: Bavo Dhooghe wordt de Billy Wilder van de gangsterfilm. Met toetsen van Woody Allen en Mel Brooks erbij. Plat cynisme, valse romantiek, en hilarische kolder samen. Wat wil een mens nog meer ? Seks ?

Bavo Dhooghe, 'Santa Monica'. Antwerpen/Amsterdam, Linkeroever/Luitingh-Sijthoff 2013, blz. 283.

Lukas De Vos

 Recensie op www.ed.nl:

"De ster van Bavo Dhooge is rijzende, maar een echte doorbraak blijft vooralsnog uit. Voorlopig lijkt daar geen verandering in te komen, al laat Dhooge zich met 'Santa Monica' wederom van zijn beste kant zien.

Het begint al met de opzienbarende personages. De geflipte clubeigenaar Fats Foley en de mormoon Randy Wells - hij heeft drie vrouwen en helende krachten - zorgen voor krankzinnige situaties en gevatte dialogen zoals je die maar zelden leest in thrillers.

Tel daar de voormalige Vietnamveteraan Jack Spark bij op, evenals de mysterieuze slotenmaakster Monica Gucci, en je hebt een plot waarin veel sleutels een belangrijke rol spelen. Het resultaat: een thriller die doet denken aan een Quentin Tarantino-film. Hopelijk breekt Dhooge door bij het het grote publiek."

Recensie Flanders Today

"If you like your crime fiction a little more edgy, try Bavo Dhooge’s latest. Clearly inspired by the writings of Elmore Leonard, he sets the novel in 1976, where bouncer Jack Spark is in cahoots with locksmith Monica Gucci, who supplies him with all the keys he’ll ever need. Jack’s ex-boss Fats Foley also wants in, into the house of billionaire Randy Wells. With snappy dialogue, larger-than-life characters and prolific plot twists,Santa Monica will definitely turn up the heat this summer." (Rebecca Benoot).

Recensie Crimezone

"Dhooge bewijst dat kwaliteit van Nederlandse bodem heel goed mogelijk is."

1976. Na gevochten te hebben in Vietnam, krijgt Jack Spark een baan als uitsmijter bij een exclusieve nachtclub en een duidelijke opdracht: laat niemand binnen zonder pas, hoezeer men ook smeekt. Jack volgt dit letterlijk op, tot dit op een avond rampzalig afloopt en het hem zijn baan kost. Hij koestert wraakgevoelens. Als kort daarna zijn beschadigde voordeurslot hersteld wordt door een slotenmaakster, krijgt hij een ingeving. Met haar talent kunnen zij de woning van de nachtclubeigenaar binnendringen, zodat Jack kan pakken wat hem rechtmatig toekomt. Daarmee is de eerste stap gezet naar wat een nachtmerrie gaat worden.

Santa Monicavan Bavo Dhoogebevat naast lovende citaten op de achterflap nog eens drie pagina’s met enthousiaste aanbevelingen, waarin vooral de humor en het on-Vlaamse, originele karakter worden geroemd. Terecht, wat mij betreft. Santa Monica is bij uitstek een boek waar het om de humor draait. Dhooge creëert deze door vreemde personages te bedenken die hij in nog vreemdere situaties laat terechtkomen. Neem bijvoorbeeld Randy, de voormalige zanger van de metalgroep Satans Braces, die een mormoon is geworden omdat hij daardoor met meerdere vrouwen kon trouwen. Zie hem dagelijks moeizaam op zijn step van de ene bungalow naar de andere gaan, omdat de tijd die hij met zijn vrouwen doorbrengt in een strak rooster is gevat. Dhooge weet op een vermakelijke manier deze Randy de aanleiding te laten zijn om Jack en de nachtclubeigenaar in actie te laten komen. 

Personages, plot, taalgebruik en bovenal de vaak droge dialogen en opmerkingen: ze vullen elkaar prima aan en vormen tezamen een mix die enigszins spannend maar vooral komisch is. Het zou zonde zijn om hier voorbeelden te noemen. Lees het zelf en geniet ervan. Dhooge bewijst dat kwaliteit van Nederlandstalige bodem heel goed mogelijk is.

Recensie Standaard der Letteren

Thrillerkenner John Vervoort in de thrillerbijlage van de Standaard der Letteren:

"De echte waardevolle injectie van het genre komt van schrijvers die niet vastzitten in een sjabloon en buiten de lijntjes durven te kleuren... Dhooge blijft goed en grappig bezig in Santa Monica dat handelt over een buitenwipper en een slotenmaakster die huizen gaan beroven. Een geschifte mormoonse prediker is de duvel uit het doosje. Voor mensen die zijn vroeger werk kennen verrast Dhooge niet echt meer, maar zijn kwaliteit blijft constant."

Recensie De Morgen

Fred Braeckman in De Morgen (in de Top Vijf van beste Vlaamse Thrillers).

"Bavo Dhooge heeft wellicht al vaker dan alle Vlaamse misdaadschrijvers samen de lezers aan het lachen gebracht. Wat op zich misschien geen verdienste is, want aan sérieux heeft de Vlaamse misdaadroman geen tekort. Zijn jongste roman, Santa Monica, heeft net als heel wat vorig werk Los Angeles als decor. Alweer een knotsgekke plot met al even gekke figuren, geschreven met een drive die alleen iemand kan hebben die gemiddeld zes titels per jaar produceert. 1976: Jack komt van Vietnam terug, krijgt een job als buitenwipper en wordt onterecht ontslagen. Met de beeldmooie slotenmaakster Monica gaat hij binnenbreken in flats. Dan verschijnt Randy Wells op het toneel, een mormoon met drie vrouwen en minstens dertien kinderen. Een heler die met zijn magische krachten steenrijk is geworden. Dhooge op zijn allergeinigst, maar bij wijlen ook zeer teder."

Recensie Alibi

Deze briljant geschreven thriller zou een vertaling van een Amerikaanse bestseller kunnen zijn. De auteur weet zeer goed de typisch Amerikaanse sfeer op te roepen met personages die geregeld het obligate ‘fuck’ gebruiken. De oppervlakkigheid van de contacten en de waanzin van de genezerspraktijken kenschetst dit beeld van een op hol geslagen consumptiemaatschappij. In die zin spuit Bavo toch nog wat maatschappijkritiek. Het spannende verhaal munt uit in spitse dialogen, grappige toespelingen en dubbelzinnigheden. Zo verwijst Santa Monica evenzeer naar de stad als naar Monica die door haar Italiaanse moeder als heilige (=Santa) wordt genoemd. De uitvergrote karakters zorgen voor een spetterend vertoon van verrassende wendingen in de ingenieus uitgewerkte plot.

De groteske personages zorgen voor heel wat grappige toestanden. Niettemin blijft het verhaal spannend en leest met de vaart van een sneltrein.
Dit uitstekende boek verdient het om een prijs te behalen! Een echte aanrader.

Uitgeverij Houtekiet, Antwerpen, 2013, 283 blz.

Willy Van Damme

Recensie Biblion (bibliotheken):

Vietnamveteraan Jack Spark verliest zijn job als buitenwipper (portier) bij een chique club en wil wraak. Hij haalt de sexy slotenmaakster Monica over om de huissleutels van rijke mensen te kopiëren om als een moderne Robin Hood nu en dan eens iets te stelen, genoeg om goed te kunnen leven, maar niet genoeg om op te vallen. Hun plannetje verloopt goed tot ze bij een mormoons prediker met drie vrouwen inbreken. Spark belandt midden in de gelddiscussies tussen de clubeigenaar en de prediker en die strijd mondt uit in een lijk en een supersnelle evolutie van de feiten. Veelschrijver Dhooge is weer op dreef. De plot is, zoals altijd, absurd en balanceert op de rand van het geloofwaardige. Niet de intrige staat centraal bij deze Vlaamse auteur, maar de fantasie rond de marginale Hollywoodtypes en de soms (te) vergezochte taalvirtuositeit. Als je door die overdrijvingen heenkijkt, is het puur genieten. Zijn L.A. verhaal wordt doorspekt met oneliners, verwijzingen naar filmklassiekers en muziek. Dhooge mag gerust een veelschrijver blijven. Normale druk. - C. Vandenbroucke

Recensie VTM Books

Journalist en jurylid Hercule Poirotprijs Patrick Van Gompel geeft 'Santa Monica' drie sterren op Twitter:

3*** voor thriller #SantaMonica van #BavoDhooge Grappige queeste v inbrekersduo: wie laat je binnen in je leven? Te lezen met eeuwige glimlach. Echt geestig. Koude humor. pic.twitter.com/guyjl13sbc

Recensie Fantasiek

Hoe gekker, hoe liever, inclusief moord.

Zo kan je zowat elke roman noir van Bavo omschrijven. Ik krijg de indruk dat hij alle normale grenzen voor een thriller steeds meer probeert te doorbreken. Zijn personages zijn altijd realistisch en geloofwaardig maar gaan dan over de top, zijn plots beginnen normaal en realistisch en plots verlies je elk besef van wat er echt gebeurd. Deze nieuwe roman is dus geen uitzondering, behalve misschien dat de plot nog wat verder gaat in het bewust gekozen koldereske, wat niet betekent dat dit altijd grappig is. Kolder kan vaak heel duister zijn.

Jack Sparks is een ex Vietnam veteraan en krijgt een baantje als buitenwipper (portier) voor de nachtclub van Fats Foley. We schrijven 1976. Jack is niet bepaald een intellectueel highlight, hij heeft de bijnaam ‘de sfinx’ en dat bewijst hij als een jonge zwarte vrouw voor zijn ogen doodgeschoten wordt omdat hij haar niet binnen liet, ze had haar pasje voor de club niet bij. Jack wordt ontslagen maar schept een nieuwe job: samen met een sleutelmaakster begint hij een inbraakprocédé. Slot forceren, sleutelmaakster doen komen, nieuw slot en tevens een reservesleutel, en dan inbreken maar bescheiden doen inzake de buit. Het wordt wel ingewikkelder dan dat: Fats Foley is geobsedeerd door Randy Wells, een mormoonse ‘genezer’ (uiteraard allemaal fake), die schatrijk is en drie vrouwen heeft, nou ja, had, want één ervan was de jonge dame die voor de club doodgeschoten werd. Zij moest Fats een heel speciale sleutel brengen, en die heeft Jack nu. De andere twee dames hebben ook nog een rol.

Ik verklap nog niet teveel, want nu begint het pas ingewikkeld te worden. Drie verhaallijnen kruisen, de relaties van alle personages vloeien samen, en het resultaat is een erg maffe thriller, de geloofwaardigheid van het gebeuren vergt soms het uiterste van de lezer, maar die wordt gewoon meegesleurd in de maelstroom. Zowat elk personage heeft minstens een hoek af, soms een stuk of twee. Veel actie, humor, sarcasme, en dit alles doordrenkt met ettelijke leuke verwijzingen naar films en acteurs uit de jaren ’70 voor de liefhebbers. Zowaar dan nog een happy end, als in the movies? Interne logica? Ja, hoe ongelooflijk ook, die is er wel, maar het beste is daar niet teveel aan te denken, laat je gewoon meeslepen door een intrigerend, uiterst maf en uiterst genietbaar verhaal vol actie. Daarna kan je even rustig over nadenken over de dubbele bodems en verwijzingen die je de eerste keer gemist hebt. En een roman noir met een happy end, ja, dat mag ook al eens. Heel filmisch visueel, zo zie ik het voor mij. Keurig gedaan!

 Eddy C. Bertin (4)

Recensie Spentakel

De titel ‘Santa Monica’ slaat zowel op het stadje waar het verhaal zich afspeelt als op een van de personages: Monica, waarvan haar moeder haar altijd heilige Monica noemde.
Het is ingenieus hoe Dhooge de verschillende personages bij elkaar laat komen, maar nog meer hoe hij ze tot leven brengt. Zelden lees je over zulke intrigerende personages. Jack die nog in Vietnam gediend heeft, een gesloten boek, sympathiek maar toch ook een crimineel. Monica die aanvankelijk goudeerlijk overkomt, maar een verborgen agenda heeft. Dhooge is meesterlijk in het creëren van karakters, hun levens en hoe ze met elkaar verbonden raken.

Met veel flair en humor is dit verhaal geschreven en de vele spitsvondig geschreven, boeiende dialogen houden de vaart er goed in. Ik was van plan om een paar hoofdstukken te lezen, tot ik besefte dat het boek bijna uit was en ik verder nog niets in huis gedaan had. Een gevaarlijk boek om op te pakken wanneer je nog veel te doen hebt.

Het verhaal bouwt rustig op om dan plots met veel spanning en vuurwerk naar het einde toe te daveren. Dit is een thriller met net iets meer, niet zomaar een doorsnee ‘honderd in een dozijn’ verhaal, maar met een randje, verrassende wendingen, kortom: een zwarte opaal tussen de vele witte.

Recensie Gazet van Antwerpen:

"...zijn overstap van Gentse kneuterigheid naar wereldstad L.A. blijkt met elke roman beter te werken." (Geert D'hulster)

Recensie Focus Knack

"En dat maakt van Bavo Dhooge de Brusselmans van de Vlaamse thrillerscene, en dat al 76 boeken lang." (Marnix Verplancke)

Lofrede Uitreiking Hercule Poirotprijs

Bravo Bavo, Snelle Suspens-Schrijver,

Dames en Heren,

Let niet op de slissende S/S/S- opening. Puur toeval natuurlijk. In mijn ouwe kaartenbak vond ik gisteren een naamkaartje terug van de betreurde John Vermeulen. In plaats van CEO of Editorial Manager staat onder zijn naam gewoon: "Broodschrijver". Ik had dat nooit gehoord, al begreep ik het wel. Ik ben grootgebracht met science fiction en Trivialliteratur, en ik had daardoor zelfs een heuse handleiding steken, het Science Fiction Handbook van Lyon Sprague de Camp. De ondertitel verklaarde alles: The Writing of Imaginary Fiction. Hoe een overzicht te houden in de talloze verhalen die je aan tijdschriften en fanzines en uitgevers tracht te slijten, en ervoor te zorgen dat je tijdig betaald wordt. Ik had ook geen agent, maar wel een kaartenbak. Die mij niks geholpen heeft, want ik schreef en schrijf nog altijd geen fiktie. Maar ik begreep de noodzaak om enige greep te houden op schrijfdiarree.

Ik heb mede om die reden een warm gevoel als ik andermaal een nieuw boek van Bavo Dhooge in handen neem. Hij lijdt aan dezelfde ziekte. Die van Crohn. Schrijfcrohn. En hij is recht voor de raap. In een interview met Jeroen Beghin zegt hij: "Ik hou van pulp". Ik ook. En in een biografisch nootje voor uitgeverij Abimo erkent hij: "Ik ben een broodschrijver en leef dus van mijn pen". Ik niet. John Vermeulen wel. Al moet er toch een korrektie aangebracht worden: John Vermeulen was een bedeesde man, een slechte handelsreiziger voor zijn eigen produkten. En dus hield hij van vrouwen die hem alle materiële zorgen uit handen namen. Bavo Dhooghe is niet zo. Hij méént wat hij zegt, en hij handelt er naar. Hij schrijft sinds 2001, maar hij is gulzig: houdt voordrachten, maakte zijn eigen filmreeksSeven Awakenings in the Life of an Extra-Ordinary Man met Spielerei Films (de titel ook van zijn 21^e thriller, een boek waarmee hij samen met nummer 20, Solo, zijn zelf opgezette afgrenzing doorbrak; de S is namelijk de 19^e letter; maar elke orde is een verslaving, en bestaat alleen om ontregeld te worden), schrijft thrillers, SF, jeugdromans, griezelverhalen, de biografie van John Massis, een tennisboek, recensies voor Humo enChe, dokumentairefilm- en tv-scenario's, wervende bedrijfsteksten en reklameslogans. Dat laatste mag niemand verbazen: het leerde hem titels maken, het leerde hem in beelden te denken, en het leerde hem ekonomisch om te springen met taal. En te ritselen. Zoals hij zelf bekent, heeft hij zijn eerste thrillers geschreven tijdens de werkuren bij een copywritersburo, snel, sneller, snelst. Op Crimezone herinnert hij zich grinnikend: "Ik werkte als een Don Draper avant la lettre - copywriter in een reklameburo, en werd betaald om slogans voor streekkranten en lokale garages te verzinnen. Maar op een dag had ik een beter idee: waarom begin ik niet eens aan een spannend boek ... op kosten van de firma". Het is de printer die hem de das heeft omgedaan. "Ik ging eraan kapot", na de uren snel lopen om de uitgetikte tekst mee te grissen. Want "al bij al ga je schrijven om niet aan sport te moeten doen en niet omgekeerd (...). Ook een schrijver van spannende misdaadromans heeft soms last van zijn geweten. En dus nam ik ontslag. In ruil voor vijf sekonden op de lokale radio". Zo kennen we hem. De verkoper. Dhooge, anders dan Vermeulen, is een geboren handelsreiziger. We hebben het geweten.

Want in snel tempo, ik heb het nageteld op zijn webstek, heeft hij 80 - u hoort het goed - 80 werken afgeleverd op zo'n dertien jaar, Dhooge is de enige die Aster Berkhof in produktie kan overtreffen. Eén ding moet erbij gezegd: niet àlle werken beginnen met een S. Er is er eentje bij dat vloekt met de rest: een filmisch avonturenverhaal, Het Geheim van Antarctica. Het had natuurlijk ook Het Suydtpoolgeheim kunnen heten, maar ik denk dat Dhooge bewust een sproet, een smet op zijn blanke serie wou hebben, want de absoluutheid, de perfektie is niet van deze wereld.

Dat tonen ook zijn personages. Ik herinner me als gisteren ook hoe ik opgetogen was over zijn eerste thriller, Spaghetti, onmiddellijk gevolgd door SMAK en zijn Jan Hoet - hilarische verhalen over zijn stad, met een sullige antiheld, Pat Somers, die het alter ego leek van de enige sjlemielige detektive die hem was voorgegaan, Jean-Pierre Willems van die andere ironische reklamejongen, Bart Holsters. Alleen zijn hun wegen uit elkaar gegaan. Holsters dumpte de thriller, en wijdt zich, om den brode, aan vertalingen, ghostwriting, en recensies. Dhooge dumpte alles, behalve de thriller. Met recensies stopte hij, "wegens tijdsgebrek en wegens belangenvermenging. Je moet sommige schrijvers nog onder ogen durven komen". Daarom heeft hij die job aan de juryleden van de Knack Hercule Poirotprijs overgelaten.

De tekorten van Dhooges eerste boeken waren te wijten aan teveel nadruk. Ik heb hem ooit verweten dat zijn eerste romans best vrolijk waren, maar vooral toch een stafkaart van het Gentse stratenplan. Dat moet hard geklonken hebben, maar gaandeweg heeft Dhooge zelf beseft dat die streekkrantbezetenheid, nuttig voor onmiddellijk maar beperkt en beperkend sukses, hem op den duur zou verstikken. Zijn veelzijdigheid, en vooral zijn oerende schrijfsnelheid, deden hem schrappen, overbodigheid wegkieperen, in één geut schrijven, als ik hem mag geloven slaagde hij er zelfs in om in vier weken tijd een scenario 'Schot in het Donker' (een pastiche op de Pink Panther ?) voor de VRT-krimi Salamander om te bouwen tot een volwaardige roman.

Dames en Heren, laat het u gezegd zijn: Bavo Dhooge is de Lucky Luke van het spannende boek, de man die sneller schrijft dan zijn schaduw. Anthony Horowitz indachtig: "Hoe sneller je schrijft, hoe vlotter de lezer leest". Elmore Leonard indachtig: "Schrap alle passages die de lezer toch gaat overslaan". Dat doet Dhooge. En zijn grote kracht berust op vier elementen: zijn blijvende fascinatie voor de ambachtelijke broodverteller; de beeldende uitvergrotingen van de B-film; de soberheid van dialoog en beschrijving, die Elmore Leonard hem heeft voorgedaan; en het besef dat maar één personage de moeite waard is: de man met vele gebreken.

In omgekeerde volgorde. De hoofdpersoon bij Bavo Dhooge is liefst een slonzige sul, niet onbegaafd, maar bepaald lui, en tuk op de nodige poen en vrouwen. Pat Somers was nog een heimatcliché, maar sinds de omschakeling naar zijn Amerikaanse thrillers, sinds Stiletto Libretto(2009), is dat laaglandse helemaal weggespoeld. In ijltempo heeft Dhooge zich een Amerikaans idioom, een Amerikaanse aanpak, een Amerikaanse setting eigen gemaakt. In de roman die wij vandaag bekronen, Santa Monica, is dat de Repoman, Jack Spark, Vietnamveteraan, buitenwipper, inbreker en schattenjager bij een Mormoonse vlerk van een handoplegger. En sloeber, met de tik dat er geregeld doden om hem heen vallen. Want gelukkig wordt de mens met de leeftijd slechter, en de schrijver beter. Maar niemand is helemaal zwart van inborst. Ook moordenaars hebben hun weke plekken, oplichter Roland Knox in Stiletto Libretto ziet zijn kinderen graag, Shappa Crane in Sioux Blues (2010) ruilt bloedwraak in voor verliefdheid, premiejager Buck Stone is niet gedreven door echte vaderhaat in Sunset Bay (2012). Alle sympatie dus voor de kleine straatboef, de belaagde underdog. De orde, dat zijn de speurders, de ordediensten, de rijken. De mensen, dat zijn de kleine luiden.

Soberheid begint maar te werken sinds Dhooge het kracht heeft ontdekt van het gedegen plot. Van de verhaalsgrammatika. Van de echte schrijftechnieken. Ik heb in een bespreking van Santa Monica Bavo Dhooge met het grootste respekt de Hugo Raes van het hard boiled genre genoemd. Hard boiled vanwege de bewuste afwezigheid van morele standaarden of veroordeling. Hugo Raes omdat de ons pas ontvallen schrijver een grootmeester was in het kortverhaal, naar Angelsaksisch model. En mijn waardering is nog groter omdat Dhooge erin slaagt het kortverhaal evenwichtig uit te breiden tot een lopende roman, niet tot een rijtje aparte pointes.

De filmische onderlaag. Ik word week als ik Bavo Dhooge zijn bewondering hoor uiten voor Harry Stephen Keeler uit Chicago, broodschrijver bij Feds genade van meer dan 80 SF-pulps, een tijdje opgesloten in een zothuis. Zijn stijl is bizar, zijn dialogen scheldtirades, zijn inkortingen legendarisch. Dhooge noemt hem vertederd de Ed Wood van de letteren, maar de vergelijking met Roger Corman gaat beter op, misschien zelfs met Tim Burton (Mars Attacks !). Geen geld, maar rotsvast gelovend in de wildste fantasie, en onverstoorbaar eigengereid. Bavo schreef onder de pennaam Harold S. Karstens de obsessie om een mogelijk denkbeeldig manuskript 'Spion van Mars' door Keeler: De Sciencefictionschrijver (2010). Film leert ook visueel en elliptisch schrijven, konkreet en met onvergetelijke quotes. Dhooge heeft het.

Ten slotte de ambachtelijkheid. Richtinggevend voor zijn eigen bescheiden aanvang is Stand-In (2009). Het is de parabel van Dhooges eigen ontwikkelingsgang. Jack Storm, emigrant en Olympisch kampioen, werkt zich op tot akteur van B-Westerns. Echo's van Reagan, Johnny Weismüller of Schwarzenegger zijn niet ver weg. Alleen schopt Storm het niet zo ver. Hij gebruikt een stand-in voor zijn stunts, die bij de omschakeling van stomme naar geluidsfilm plots alle sukses aantrekt en Storm overbodig maakt. Zelfmoord lijkt de enige uitweg om de verzekering op te lichten. Maar het loopt, natuurlijk, mis. Dat is uiteindelijk, net als in De Speler(2007) die filmrollen naspeelt, de hamvraag: wie ben ik ? Ben ik wie de anderen van mij maken ? Of ben ik mezelf ? En wat wil dat zeggen ? Die vraag, Dames en Heren, stelt Bavo Dhooge zich onophoudelijk. En juist door zijn hoge ritme (ik geloof nooit dat hij maar drie uur per dag schrijft, zoals hij zegt) ontloopt hij de somberte van zelfanalyse.

Zo'n man moeten we koesteren. Zo'n schrijver gaat niet tobben, maar doorziet de betrekkelijkheid der dingen en de betrekkelijkheid van de mensen; Zijn personages zijn maar de verschillende facetten van dat inzicht. En omdat die facetten eindeloze weerspiegelingen zijn van het mysterieuze prisma dat elke mens is, is Dhooge nog lang niet uitgeschreven. Gelukkig maar. Zolang hij niet blijft zitten met ongepubliceerde manuskripten zoals Keeler. We doen er wat aan: hij had alle Nederlandstalige thrillerprijzen gekregen. Zijn kollektie krijgt nu haar sluitstuk, haar Crohnstuk: met de Knack Hercule Poirotprijs.

Lukas De Vos

Het Nieuwsblad

GENT - Bavo Dhooge (40) behoort tot de meest gelauwerde misdaadauteurs uit ons taalgebied. Op de Antwerpse boekenbeurs won hij vandaag de Hercule Poirotprijs van Knack voor zijn thrillerroman 'Santa Monica.' Eerder won de Gentse auteur de Schaduwprijs voor het beste Nederlandstalig thrillerdebuut en de Diamanten Kogel voor de beste Nederlandstalige thriller.Tot zijn vijftiende leek Dhooge een onstuitbare opgang te maken naar een internationale tenniscarrière, in het fraaie gezelschap van onder meer Filip Dewulf en Sabine Appelmans. Begin jaren 2000 baande hij zich een weg op het literaire court, waar hij ondertussen met zijn reeks S-romans – thrillers waarvan de titel met de negentiende letter van het alfabet begint – de ene ace na de andere sloeg.

‘Game, set, match’ klinkt helaas minder door in eigen omgeving, want Dhooge, oud-leerling uit de Grieks-Latijnse afdeling van het Sint-Lievenscollege op de Gentse Zilverberg, miste tot nu toe erkenning dicht bij huis. Vreemd, want met de beginromans ‘SMAK’, een roman die zich afspeelt in het hartje Gent ten tijde van het kunstproject ‘Over The Edges’ en ‘Strafschop’, een boek over illegale praktijken rond een (fictieve) AA Gent-speler, nestelde Dhooge zich meteen dicht bij zijn roots. Tien jaar na dit debuut heeft de auteur zijn grenzen al wijd verruimd en kunnen zijn literaire thrillers die zich afspelen in de onderwereld van de States eerder inspirerend werken voor filmregisseur Quentin Tarantino of voor de maffiosi uit The Sopranos.

Historische turf

Met ‘Schaduw van een koning’ verlaat de Gentenaar deze dagen even het misdaadpad, en waagt hij zich aan een bijzonder lijvige historische roman over de relatie tussen koning Leopold III en de Duitse kolonel Werner Kiewitz, die in de oorlogsjaren de verbindingsofficier wordt tussen de koning en de bezetter. Een beschrijvend werk waar heel wat nauwgezette research aan voorafging, en dat door zijn genre natuurlijk wat minder spits en spitant is dan het thrillerwerk van de Gentenaar.

Santa Monica

Ondertussen blijft de S-Express in razende vaart door het misdaadlandschap razen. Op dit moment genieten wij nog na van het pas als beste thrillerroman bekroonde ‘Santa Monica’, een van de toppers uit onze stapel zomerliteratuur. Zonder meer een maf verhaal, met gekke personages. Zoals Jack Spark, een Vietnam-veteraan die een nieuwe start lijkt te nemen als buitenwipper bij een geflipte clubeigenaar, maar die de instructies iets te nauw neemt en zich daardoor danig in de rats werkt. De ontmoeting met de beeldschone slotenmaakster Monica Gucci lijkt een vertederend tintje aan deze misdaadroman te gaan geven, maar niets is wat het lijkt.

Beide gooien het op een akkoord gooien om letterlijk overal deuren te laten opengaan en er samen hun slag te slaan, tot ze de deur van mormoon Randy Wells openen. Het personage drijft het fijne humorgehalte en de spitse dialogen – twee zaken waarin Dhooge zich ongelooflijk onderscheidt van zijn collega's misdaadauteurs – naar eenzame hoogten. Wanneer ‘Randy de Almachtige’ er uiteindelijk het bijltje bij neerlegt, wordt er tot op de laatste pagina in de duistere krochten van zijn uitgestrekt domein met de overlevers gezocht naar zijn geheimzinnige fortuin, de inzet van al dit bloedvergieten.

Opnieuw een intrigerend boek, dat je niet naast je kan neerleggen. Elke Bavo Dhooge klappen wij trouwens dicht met de bedenking waarom deze romans geen enkele scenarioschrijver op gedachten brengen. Meteen troosten wij ons dan met de gedachte dat, als er ooit een film van komt, die nooit beter kan zijn dan het boek.

Knack Top Tien beste thrillers 2013

Alweer een gekke, absurde, smaakvol geschreven thriller van Poirotprijswinnaar 2013 Dhooge die in Los Angeles speelt. Een Vietnamveteraan wordt buitenwipper en onterecht ontslagen. Wraak. Samen met een mooie slotenmaakster besluit hij in te breken in chique flats. Maar er ontstaat een 'flatrelatie'. Met plezier geschreven, met veel plezier gelezen. (Fred Braeckman)

 

 

Recensie op theSword.nl

"Het boek van Bavo Dhooge werd recent bekroond met de Knack Hercule Poirotprijs, en dat is zeker terecht. De humor die verwerkt wordt in het spannende verhaal is misschien wel wat deze schrijver van het gros onderscheidt. Ook de sfeer die Bavo Dhooge schept helpt het vooruitgaan. Alles is filmisch beschreven waardoor het makkelijk voor te stellen is en je jezelf erbij waant. De tijdsperiode maakt het ook een realistisch verhaal aangezien de camera toen nog niet alom aanwezig was.

Je krijgt als lezer een duidelijk beeld van hoe de maatschappij er in de jaren 70 uitzag met alle details: de beste platen, de beste groepen en de auto’s van dat moment. Het boek neemt je mee in het verhaal en heeft een goede plot. Op het einde blijkt niets te zijn wat het leek. Een boek dat elke thrillerfanaat in de kast moet hebben staan." (Maarten Vanbergen)

See more at: http://www.thesword.nl/boekrecensie-santa-monica#sthash.hLcrathm.dpuf